W większości przypadków prawnicy mogą rozwiązać problem klienta, korzystając z popularnych systemów informacji prawnej (Lex, Legalis). Systemy te zawierają ogromne zasoby skatalogowanych orzeczeń sądowych (wyroków, postanowień), orzeczeń organów administracji oraz literatury prawniczej. Systemy informacji prawnej coraz częściej zastępują prywatne biblioteki, pełne opracowań, które tracą aktualność wraz ze zmianą przepisów.
Zajmując się szeroko pojętą energetyką, bardzo często pracuję z ustawami, które są tak niszowe, że nigdy nie doczekają się opracowania w postaci komentarza lub monografii. W swojej karierze, pracując w administracji rządowej, wielokrotnie stosowałem przepisy, które nigdy wcześniej i być może już nigdy później nie znalazły zastosowania.
Podstawą dla ustalenia treści przepisu jest jego wykładnia. Zasad wykładni uczą się adepci prawa na pierwszym roku studiów. Podstawową metodą wykładni jest wykładnia językowa. Wykładnia ta, oparta na ustalaniu znaczenia użytych słów, nie zawsze daje jednoznaczny rezultat.
W wielu przypadkach zdecydowanie warto sięgnąć do uzasadnienia ustawy. Zgodnie z art. 34 ust. 2 Regulaminu Sejmu, projekt ustawy powinien zawierać m.in. wyjaśnienie potrzeby i celu wydania ustawy oraz wykazanie różnicy pomiędzy dotychczasowym a projektowanym stanem prawnym.
Zdecydowanie łatwiej jest odkodować treść przepisu, wiedząc „co autor miał na myśli”.
Sięgając do uzasadnienia, miej na względzie że projekt ustawy, po tym, jak wraz z uzasadnieniem wpłynie do Sejmu, może zostać zmieniony. W związku z tym, treść uzasadnienia może być nieadekwatna do brzmienia uchwalonej ustawy. Problemem bywa również jakość uzasadnień. Analizując ich treść, można nieraz odnieść wrażenie, że były pisane „na kolanie”.
Ponadto, w orzecznictwie podkreśla się, że Konstytucja nie przewiduje tzw. autentycznej wykładni prawa, polegającej na przyznaniu określonym instytucjom uprawnienia do wiążącego rozstrzygania wątpliwości odnośnie tego, jak rozumieć przepisy. Do takiej roli nie może pretendować uzasadnienie projektu ustawy. W orzecznictwie wskazuje się, że uzasadnienie ustawy stanowi wyraz poglądów jego autorów, podobnie jak wypowiedzi publicystyczne, interpretacje i stanowiska.
Bez względu na przedstawione powyżej ograniczenia, zachęcam żeby sięgać do uzasadnienia za każdym razem, kiedy analiza treści ustawy nie prowadzi do jednoznacznych wniosków.
Jeżeli prowadzisz biznes i potrzebujesz doradztwa prawnego w sprawach związanych z energią elektryczną i gazem, zapraszam do kontaktu.